Kamerbrief over discriminatie in de huurmarkt

01 december 2021

Behalve over de koopmarkt, heeft minister Ollongren ook een Kamerbrief gestuurd over de huurmarkt waarin ze een update geeft over de Monitor discriminatie bij woningverhuur, gaat ze verder in op het wetsvoorstel Goed Verhuurderschap en kondigt ze verdere plannen aan voor een eventuele meldplicht van discriminatie op de woningmarkt. Samen met de gemeente Utrecht wordt dit verder uitgewerkt middels een proeftuin.

Eerder dit jaar werd het eerste landelijke onderzoek naar discriminatie op de woningmarkt gehouden door Radar/Art.1 in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). VBO heeft hier tevens aan meegewerkt.

Uit het onderzoek blijkt dat systematische discriminatie vast te stellen is bij een aantal aanbieders. Het is niet te concluderen volgens de minister of leden van brancheorganisaties vaker of minder vaak dan niet-leden discrimineren in de eerste fase bij woningverhuur, dan wel bereid zijn in te gaan op een discriminerend verzoek. 

Doorzetten van de monitor
De minister heeft daarnaast een opdracht verstrekt om de monitor discriminatie op de woningmarkt voort te zetten. Het onderzoek zal op dezelfde wijze worden uitgevoerd als de Monitor 2020, zodat de uitkomsten vergeleken kunnen worden. Daarnaast wil de minister dat gemeenten zelf onderzoek uitvoeren naar discriminatie op de woningmarkt en de onderzoekscriteria baseren op de lokale situatie. 

Wetsvoorstel Goed Verhuurderschap
Daarnaast ging de minister ook in op het wetsvoorstel Goed Verhuurderschap dat onlangs in consultatie was. In een notendop, zorgt het wetsvoorstel Goed Verhuurderschap ervoor dat gemeenten de bevoegdheid krijgen om voorschriften en werkwijzen voor verhuurders en verhuurbemiddelaars in te stellen. Daarnaast geeft deze wet gemeenten ook de mogelijkheid om een gebiedsgerichte vergunningsplicht in te voeren om zo malafide verhuurders en excessen aan te pakken. Tot slot zijn de algemene regels qua inhoud landelijk gelijk getrokken en dit voorkomt een lappendeken aan regelgeving. 

Minister Ollongren: “Dit wetsvoorstel introduceert onder meer landelijke algemene regels voor verhuurders en verhuurbemiddelaars. Een deel van deze regels ziet op het voorkomen en tegengaan van discriminatie. Concreet ben ik voornemens voor te schrijven dat zowel verhuurders als verhuurbemiddelaars tijdens alle verhuurfases een helder en transparant selectieproces moeten hanteren, waarbij zij verplicht gebruik maken van objectieve en niet-discriminerende selectiecriteria en de keuze voor de uiteindelijke huurder motiveren.”

Wat vindt VBO?
VBO pleit voor een wettelijke verplichting van het lidmaatschap van een branchevereniging bij huurbemiddeling om excessen op de huurmarkt tegen te gaan. Dan vallen de verhuurbemiddelaars onder de gedragsregels van een branchevereniging, worden zij verantwoordelijk gehouden voor hun daden en vallen zij onder het tuchtrecht van het Tuchtcollege Makelaardij Nederland.

Daarnaast moet de selectieprocedure bij huurwoningen in de vrije sector transparanter, objectiever en eenduidiger worden gemaakt. De selectie van een potentiële huurder moet gebeuren aan de hand van relevante en objectieve criteria. De introductie van een breed gebruikt platform waarop woningzoekers hun eigen informatie en gegevens kunnen invullen, kan soelaas bieden. Aan de hand van vooraf bepaalde en duidelijk gecommuniceerde criteria wordt op uniforme wijze een selectie gemaakt van kandidaten die in aanmerking komen voor de woning.

Meldplicht passend instrument?
Tot slot wil de minister onderzoeken of een meldplicht voor discriminatie een passend instrument is. Juridisch gezien is het namelijk lastig om praktijktesten en mysterycalls, die werden ingezet tijdens het landelijke onderzoek, als bewijslast te gebruiken. De voornaamste reden hiertoe is dat er bij de testen wordt gewerkt met een fictief profiel, waarbij er geen concrete gedupeerde is. Alleen de intentie om te discrimineren kan niet worden bestraft.

De minister tot besluit: “Als een verhuurder een discriminerend verzoek doet bij een makelaar zal er in dat geval een verplichting komen om dit te melden. De mysterycalls kunnen daarbij een instrument zijn om te controleren of makelaars zich aan de meldplicht houden. In de proeftuin zal moeten worden bezien bij wie de melding moet worden gedaan, of en welke sanctionering mogelijk is en hoe de handhaving moet worden vormgegeven." Samen met de gemeente Utrecht gaat het ministerie een proeftuin verder uitwerken zodat volgend jaar kan worden bezien of een verdere uitrol tot de mogelijkheden behoort.

Bron: VBO